W wieku 80 lat zmarł Jerzy Trela. Wybitny aktor teatralny i filmowy
fot. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego)
W niedzielę w Krakowie zmarł Jerzy Trela, aktor teatralny i filmowy# oraz profesor i były rektor krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych. Miał 80 lat. Zagrał około 350 ról.
Jerzy Trela urodził się 14 marca 1942 roku w podkrakowskich Leńczach w rodzinie kolejarzy. Sam również miał być kolejarzem, ale trafił do Liceum Plastycznego w Krakowie. Potem zaczął pracować w Teatrzyku Lalkowym przy nowohuckim Teatrze Ludowym jako scenograf i aktor-lalkarz. Zaproszony do współpracy przez Zofię i Władysława Jaremów pracował w założonym przez nich Teatrze Lalki i Maski "Groteska". Pod wpływem Zofii Jaremowej oraz kolegów z "Groteski" zdał egzamin do krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Jeszcze w czasie studiów związał się z powstającym wówczas Teatrem STU. Zagrał tam rolę samozwańczego radcy Popryszczyna w "Pamiętniku wariata" według Mikołaja Gogola. Przedstawienie to zdobyło pierwszą nagrodę na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Erlangen w RFN w 1966 roku. Po studiach, w 1969 roku, zaangażował się do Teatru Rozmaitości (dzisiejszej Bagateli) w Krakowie, gdzie zagrał m.in. role Płatona Kowalewa w adaptacji opowiadania Mikołaja Gogola "Nos" (1969, reż. Jan Łukowski) i Gołubkowa w "Ucieczce" Michaiła Bułhakowa (1969, reż. Halina Gryglaszewska).
Od 1970 roku do stycznia 2014 był związany z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. W przedstawieniach Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy grał role od epizodów po bohaterów pierwszego planu, role, które należą do największych osiągnięć polskiego aktorstwa. Najpierw Jerzy Jarocki zobaczył w nim aktora charakterystycznego, o zdolnościach do deformacji. Zagrał więc Czeladnika w "Szewcach" (1971) i przewrotnego Agenta Murdel-Bęskiego w "Matce" (1972). Czytaj więcejPotem przyszły wielkie role w przedstawieniach Konrada Swinarskiego "Dziadach" (1973) i "Wyzwoleniu" (1974), które zasługują niewątpliwie na miano wybitnych. W "Warszawiance" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Henryka Tomaszewskiego (1976) przejmująco zagrał Starego Wiarusa. Kontynuował współpracę z Jerzym Jarockim w takich przedstawieniach, jak: "Rewizor" Mikołaja Gogola (1980), "Mord w katedrze" Thomasa S. Eliota (1982) i "Życie snem" Calderona (1983). W "Portrecie" Sławomira Mrożka (1988) stworzył postać Anatola.
W latach 1998-2000 Jerzy Trela występował na scenie Teatru Narodowego. Zagrał w dwóch przedstawieniach Jerzego Grzegorzewskiego według dramatów Stanisława Wyspiańskiego: w "Sędziach" (1999) - piękną rolę starego Żyda, Samuela (powtórnie, gdyż w 1995 roku zagrał tę rolę w Teatrze TV) i Czepca w "Weselu" (2000). W 2002 roku przejmująco wykreował postać Prospera w "Morzu i zwierciadle" na motywach poematu Wystana Hugh Audena, kolejnej inscenizacji Grzegorzewskiego. Miał w swoim dorobku ponad 140 ról w Teatrze TV. Zagrał m.in. Komendanta w głośnym, naturalistycznym obrazie wojny - "Do piachu" Tadeusza Różewicza (1990) oraz Stalina w przedstawieniu pod tym samym tytułem w sztuce Gastona Salvatore.
Spośród wielu ról filmowych Jerzego Treli na szczególne wyróżnienie zasługuje kilkanaście, m.in. Natan - syn karczmarza Samuela w filmowej wersji "Sędziów" według dramatu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego z 1974 roku, Radziwiłł Mikołaj Czarny w serialu telewizyjnym "Królowa Bona", Jan w "Aniele w szafie" (1987), Sztygar Grela w "Magnacie" (1986), Pan Bronek w filmie "Trzy kolory. Biały" (1993), Józef w "Autoportrecie z kochanką" (1996), przywódca strajku w Kopalni Wujek w filmie "Śmierć jak kromka chleba" (1994), Podkomorzy w "Panu Tadeuszu" (1999) i Chilon Chilonides w "Quo Vadis" (2000). W ostatnich latach na dużym ekranie zagrał m.in. w Szymona Skibę w "Idzie" Pawła Pawlikowskiego (2013) oraz Leona Wilczura w "Ziarnach prawdy" (2015) i Alberta Kukułkę w "Ciemno, prawie noc" (2019) Borysa Lankosza.
Jerzy Trela był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, w 2005 r. otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie teatru, a w 2011 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Materiał: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Czytaj również
- Nie żyje ks. prałat dr Roman Kneblewski. Emerytowany kapłan diecezji bydgoskiej
- Ostatnie pożegnanie druhny "Doni". Odeszła na wieczną wartę
- Nie żyje druhna Donia. Odeszła harcmistrzyni Aldona Siudzińska
- Nie żyje Michał Szweda. Był działaczem społecznym i organizatorem rejsów
- Pożegnanie dh hm. Teresy Bachty. Większość życia poświęciła harcerstwu
Dodaj komentarz
LOKALNY HIT
Prawo pocztowe. Prezydent podpisał nowelizację ustawy
Ustawa umożliwia przekazanie Poczcie Polskiej# 2,052 mld zł dotacji na finansowanie kosztu netto obowiązku świadczenia usług powszechnych w latach 2021-2024 r.
(czytaj więcej)Dzisiaj Wielki Piątek. Czas smutku, żałoby i skupienia
Wielki Piątek jest czasem powagi, smutku, żałoby i skupienia#. W kościele tego dnia nie odprawia się mszy św., tylko ma miejsce wieczorna Liturgia Męki Pańskiej. Najważniejszym jej elementem jest adoracja krzyża. Wierni podchodzą do krucyfiksu, przyklękają i symbolicznym ucałowaniem wyrażają przyjęcie odkupienia Jezusa. Liturgię wielkopiątkową kończy przeniesienie Najświętszego Sakramentu z ciemnicy do tak zwanego Grobu Pańskiego upamiętniającego złożenie do grobu ciała Chrystusa. Grób Pański stanowi ważny element Wielkiego Piątku i jego przygotowywanie jest szczególnie polskim zwyczajem. W grobach tych są często symbole narodowe oraz nawiązania i aluzje do aktualnych wydarzeń oraz problemów społecznych.
(czytaj więcej)Pod Bydgoszczą wylądowało UFO? Tajemniczy spodek pod lasem
- To spodek obcej cywilizacji, UFO, a może to jakieś urządzenie szpiegowskie# z innego kraju? - spekulują mieszkańcy Tarkowa Dolnego w powiecie bydgoskim na widok dziwnego pojazdu, który stanął na jednej z łąk pod lasem w powiecie bydgoskim.
(czytaj więcej)Prawdziwy test umiejętności. Zgrupowanie zwane "pętlą taktyczną"
Żołnierze kompanii logistycznej #8. Kujawsko-Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej, którzy w minionych 14 dniach odbywali szkolenie zintegrowane na poligonie w Łojewie, pomyślnie zakończyli końcowy egzamin podsumowujący znajomość wojskowej wiedzy praktycznej doskonalonej podczas tego zgrupowania poligonowego zwany „pętlą taktyczną”.
(czytaj więcej)
Komentarze (2) Zgłoś naruszenie zasad
lolo, w dniu 23-05-2022 20:24:19 napisał:
odpowiedz
Mojsze, w dniu 28-05-2022 21:53:28 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!