Ten raport miażdży. Lista zarzutów jest długa!
fot. arch. / Gminne zakłady pogrzebowe oraz budowlane już działają. Brakuje jeszcze gminnych myjni, zakładów fryzjerskich i sklepów osiedlowych.
Jak wynika z raportu NIK dotyczącego funkcjonowania spółek komunalnych, gminy często prowadzą działalność gospodarczą poza sferą użyteczności publicznej. Tworzy się w ten sposób toksyczny układ, ponieważ samorządy - zamiast wspierać lokalnych przedsiębiorców - fundują im pod nosem niezdrową konkurencję, przez co skutecznie zwalczają własnych podatników. Takie działania mają niszczycielską moc dla lokalnej gospodarki.
Skala nieprawidłowości jest ogromna
Według NIK, spółki powołane do życia przez gminy prowadzą często działalność niedozwoloną w świetle obowiązujących przepisów, która wykracza poza sferę użyteczności publicznej. Dochodzi nawet do tego, że podejmują działalność w ogóle niezwiązaną z zadaniami samorządu, jak np. prowadzenie działalności hotelarskiej i gastronomicznej, zarządzanie nieruchomościami na zlecenie, działalność deweloperską, a nawet usługi pogrzebowe.
Spośród długiej listy zarzutów pod adresem samorządów, warto jeszcze wspomnieć o nieefektywnej realizacji zadań publicznych za pośrednictwem spółek. Zdaniem kontrolujących, do licznych nieprawidłowości dochodziło już na etapie tworzenia spółek. Być może lista uchybień byłaby krótsza, gdyby rządzący przestali angażować się w biznes, a skupili się na tym, do czego zostali powołani, czyli na realizacji zadań własnych.
Nie trzeba daleko szukać
Na terenie powiatu nakielskiego również działają spółki gminne, których działalność wpisuje się w katalog praktyk niedozwolonych przez NIK. I tak na przykład Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kcyni prezentuje na swojej stronie internetowej szeroki wachlarz usług wraz z cennikiem. Wśród nich są m.in. usługi pogrzebowe, zarządzanie budynkami, wywóz nieczystości płynnych, czy usługi budowlane. Jeszcze szerszą ofertę posiada Nakielska Administracja Domów Mieszkalnych, która świadczy usługi m.in. w zakresie: zarządzania nieruchomościami na zlecenie, reklamy, tynkowania, czy działalności rachunkowo – księgowej. Z danych Krajowego Rejestru Sądowego wynika, że w wielu obszarach może działać także Zakład Gospodarki Komunalnej w Mroczy. Z ponad pięćdziesięciu przedmiotów działalności warto wymienić choćby: zarządzanie nieruchomościami na zlecenie, produkcja wyrobów budowlanych z betonu, czy realizacja projektów budowlanych. Nieco inaczej rzecz się ma w spółce Komunalne Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Szubinie. Spółka deklaruje przedmiot działalności ściśle związany z zadaniami własnymi gminy. Nie stanowi więc zagrożenia, w postaci konkurencji dla lokalnych firm.
Dlaczego istnieją takie spółki?
Spółki są wykorzystywane przez samorządy do realizacji zadań własnych, ale są też potrzebne rządzącym. Burmistrz, jako organ wykonawczy gminy, może wskazać w formie zarządzenia kandydatów do rady nadzorczej spółki gminnej. Zatem obsadzenie rady „swoimi ludźmi” to tak naprawdę przejęcie sterów nad spółką. Kapitan takiego okrętu dzieli i rządzi, czyli decyduje o wszystkim, co najważniejsze, tj. składzie załogi i kierunku, w jakim będzie podążał. Chęć utrzymania posady sprawia, że żaden z członków załogi, ani jego najbliższych, nie sprzeciwi się kapitanowi. Zatem ten - wydawać by się mogło niewielki - przywilej, daje burmistrzowi poczucie władzy i narzędzie do tego, aby odpowiednio zadbać o swój elektorat.
Nie bez znaczenia są też pieniądze. Rosnący poziom zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego sprawia, że mają one problem z realizacją zadań własnych. Znaleziono więc sposób na ukrycie długu. Gminy tworzą spółki, na które następnie przenoszą ryzyko finansowe związane z realizacją inwestycji. W ten sposób spółka przejmuje zadania oraz ciężar związany z ich finansowaniem, co pozwala uniknąć odciążeń w budżecie gminy. Takie działanie nie zabezpiecza jednak w pełni finansów gminy, ponieważ w wielu przypadkach samorządy poręczają kredyty oraz gwarantują inne zobowiązania spółek, przejmując tym samym ryzyko związane ich z działalnością. Zatem, w razie kłopotów, gmina będzie musiała spłacać ich długi. Podobnie jest w Nakle, spółka zaciągnęła kredyt na budowę budynku wielorodzinnego w Występie, a podczas ostatniej sesji radni podjęli uchwałę o wniesieniu aportem do spółki NADM majątku o wartości 183 tys. zł (łącznie, aportem do NADM wniesiono majątek o wartości ponad 2 mln zł). Warto podkreślić, że gmina pozostawiła spółce możliwość sprzedaży nieruchomości na własny rachunek.
Należy zwrócić uwagę na jeszcze jeden ważny aspekt. Okazuje się, że choć od transformacji ustrojowej w Polsce minęło ponad 25 lat, to w niektórych spółkach wciąż wyczuwalna jest obecność ducha komunizmu. Widać to szczególnie na poziomie zarządzania, które przesiąknięte jest przyzwyczajeniami rodem z poprzedniego systemu.
Firm coraz mniej, ale nie wszędzie
To, że w powiecie nakielskim problem istnieje, potwierdzają także dane Głównego Urzędu Statystycznego. Okazuje się, że w latach 2007-2016 liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i spółek handlowych spadła o 12%. Wynik ten powinien budzić niepokój, ponieważ powiat nakielski wypada najgorzej spośród powiatów województwa kujawsko-pomorskiego (nie brano pod uwagę miast na prawach powiatu). Najlepszym wynikiem może poszczycić się powiat toruński – wzrost o 48%.
Najsłabszy wynik w powiecie nakielskim zanotowała gmina Nakło nad Notecią – spadek aż o 23%. Wynik powiatu byłby znacznie gorszy, gdyby nie gmina Szubin, która jako jedyna zanotowała wzrost zarejestrowanych firm z 1371 w 2007 r. do 1549 w 2016 r. (wzrost o 13%).
Do monopolu jeden krok
NIK zwraca uwagę, że spółki z udziałem samorządów, wykonując niedozwoloną działalność, wchodzą w obszar konkurencji rynkowej (np. budowa mieszkań w systemie deweloperskim), a to może z kolei prowadzić do jej zaburzenia, gdyż spółki komunalne korzystają z uprzywilejowanej pozycji (np. otrzymując zlecenia usług od samorządu, który jest ich właścicielem).
O tym, że sprawa jest poważna, świadczy sytuacja na rynku usług pogrzebowych w gminie Kcynia. Okazuje się, że w całej gminie tylko jeden zakład świadczy usługi pogrzebowe, jest nim od lat ZGKIM. - Uważam, że działalność ZGKIM zniechęca firmy do tego, aby otworzyć na terenie Kcyni zakład pogrzebowy. Prywaciarz nie może przez długi czas stosować cen dumpingowych, a w tej sytuacji musiałby to zrobić, aby być konkurencyjnym. Podejrzewam, że gdyby gminna spółka przestała świadczyć usługi pogrzebowe, to nagle pojawiłyby się 2-3 firmy zainteresowane działalnością w tym obszarze. Nie wiem, czy można porównać Kcynię do Szubina, ale w Szubinie są przynajmniej dwa zakłady. Myślę, że kluczowe jest to, że tam nie ma gminnej spółki, która działa w tym zakresie, bo gdyby była, to sytuacja byłaby identyczna jak w Kcyni – twierdzi jeden z mieszkańców gminy Kcynia, były przedsiębiorca. Ten przykład pokazuje, jak może zostać zachwiana konkurencja przez działanie gminnej spółki.
W innych branżach również dochodzi do wyniszczania konkurencji. Niestety, jest to powszechnie występujące zjawisko w obszarach, w których gmina prowadzi działania niezwiązane z jej zadaniami własnymi.
Upadek może być bolesny
Każdy przedsiębiorca chciałby, w sytuacji, gdy jego firma przynosi straty, otrzymać bezzwrotną dopłatę z gminy. W takiej komfortowej sytuacji są tylko spółki gminne, w utrzymaniu których partycypują wszyscy podatnicy. Tym bardziej trudno zrozumieć zachowanie samorządów, które podejmują niezgodne z prawem działania względem firm płacących na ich rzecz podatki i zmniejszających poziom bezrobocia w regionie. Chodzi w szczególności o stosowanie praktyk nieuczciwej konkurencji, które w konsekwencji prowadzą do zamykania się firm, a co za tym idzie, większego bezrobocia i mniejszych wpływów do gminnej kasy. Włodarze powinni zdawać sobie sprawę z tego, że w ten sposób sami podcinają gałąź, na której siedzą razem z mieszkańcami. Niestety, jeśli dojdzie do upadku, to jego skutki najbardziej odczują ci, dla których samorząd powinien działać, czyli mieszkańcy.
Czytaj również
Dodaj komentarz
Najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Dlaczego warto jeść śniadanie?
Śniadanie to najważniejszy posiłek# w ciągu dnia. Dzięki niemu dostarczamy organizmowi węglowodany, które są źródłem energii.
(czytaj więcej)Rocznica powstania w gettcie warszawskim. Heroiczna walka
Dzisiaj, 19 kwietnia przypada# 81. rocznica powstania w getcie warszawskim.
(czytaj więcej)Kwiecień plecień. Poranne opady śniegu zaskoczyły mieszkańców
W kcyńskiej gminie dziś rano #padał śnieg z deszczem i to dość intensywnie. Za oknem przez kilkanaście minut panowała iście zimowa aura.
(czytaj więcej)Zmień swoje dotychczasowe nawyki. Serce kocha sport
Systematyczna aktywność fizyczna jest podstawą# zdrowego stylu życia. Małymi krokami spróbuj zmienić swoje dotychczasowe nawyki.
(czytaj więcej)
Komentarze (24) Zgłoś naruszenie zasad
atak, w dniu 22-08-2017 14:54:33 napisał:
odpowiedz
zorro, w dniu 22-08-2017 15:50:09 napisał:
odpowiedz
Zorientowany , w dniu 22-08-2017 15:59:57 napisał:
odpowiedz
Stary Wiarus., w dniu 22-08-2017 20:59:35 napisał:
odpowiedz
Ed, w dniu 23-08-2017 00:12:59 napisał:
odpowiedz
Henryk Adamczyk, w dniu 23-08-2017 07:03:47 napisał:
odpowiedz
X, w dniu 23-08-2017 12:19:35 napisał:
odpowiedz
psota, w dniu 23-08-2017 17:55:19 napisał:
odpowiedz
ZUS, w dniu 23-08-2017 22:28:11 napisał:
odpowiedz
Uwaga! Internauci piszący komentarze na portalu biorą pełną odpowiedzialność za zamieszczane treści. Redakcja zastrzega sobie jednak prawo do ingerowania lub całkowitego ich usuwania, jeżeli uzna, że nie są zgodne z tematem artykułu, zasadami współżycia społecznego, a także wówczas, gdy będą naruszać normy prawne i obyczajowe. Pamiętaj! -pisząc komentarz, anonimowy jesteś tylko do momentu, gdy nie przekraczasz ustalonych zasad.
Komentarze pisane WIELKIMI LITERAMI będą usuwane!